UPI వాడుతున్న వారికి జాగ్రత్త : ఏప్రిల్ 1 నుండి కొత్త నిబంధనలు అమల్లోకి..
UPI ద్వారా లావాదేవీలు (transactions) చేసే వారు, నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (National Payments Corporation of India) తాజాగా విడుదల చేసిన మార్గదర్శకాలను తెలుసుకోవడం అవసరం. 2024 ఏప్రిల్ 1 నుండి, ఈ కొత్త నిబంధనలు UPI లావాదేవీలను (transactions) మరింత సురక్షితంగా, సమర్థవంతంగా మార్చేందుకు తీసుకురాబడ్డాయి. బ్యాంకులు మరియు చెల్లింపు సేవా ప్రదాతలు (PSPలు) కొత్త మార్గదర్శకాలను పాటించడం తప్పనిసరి. ఈ మార్పులు UPI కు అనుసంధానమైన మొబైల్ నంబర్ల నిర్వహణ, వినియోగదారుల అనుమతి విధానాలను ప్రభావితం చేస్తాయి.
UPI కొత్త మార్గదర్శకాల్లో ప్రధాన మార్పులు
1. తప్పనిసరి డేటాబేస్ నవీకరణలు
NPCI తీసుకొచ్చిన ప్రధాన మార్పుల్లో ఒకటి బ్యాంకులు మరియు PSPలు తమ డేటాబేస్‌ను (databases) క్రమం తప్పకుండా నవీకరించాలి అనే నిబంధన. దీని ద్వారా అచేతనమైన లేదా ఇతరులకు కేటాయించబడిన మొబైల్ నంబర్లను UPI వ్యవస్థ నుంచి (security issues)తొలగించాల్సి ఉంటుంది. అవాస్తవ లేదా అచేతన నంబర్లు కొనసాగితే అవి భద్రతా సమస్యలకు దారి తీసే అవకాశముంది. ఈ మార్పు ద్వారా అక్రమ లావాదేవీలు తగ్గి, వినియోగదారులకు సురక్షితమైన UPI అనుభవాన్ని అందించగలరు.
2. వినియోగదారుల అనుమతిపై కఠిన నియంత్రణలు
UPI సేవలకు సంబంధించిన కొన్ని చర్యలకు వినియోగదారుల స్పష్టమైన అనుమతిని NPCI తప్పనిసరి చేసింది. వినియోగదారుల అనుమతి లేకుండా UPI నంబర్ మార్పులు లేదా పోర్టింగ్ (porting) చేసేందుకు వీలుండదు. డిఫాల్ట్‌గా (default) ఈ ఎంపిక ‘ఆఫ్’ లో ఉంటుంది, అంటే వినియోగదారులు స్వయంగా ఆప్ట్-ఇన్ చేయాల్సి ఉంటుంది. దీని ద్వారా అనధికార మార్పులను అడ్డుకోవచ్చు.
అంతేకాకుండా, బ్యాంకులు మరియు PSPలు వినియోగదారులకు పంపే సందేశాలు స్పష్టంగా, నేరుగా ఉండాలి. సందేశాలలో తప్పుదోవ పట్టించే లేదా బలవంతంగా ఒప్పించే విధమైన భాష ఉండకూడదు. లావాదేవీ (transactions) సమయంలో వినియోగదారుల అనుమతి తీసుకోవడానికి వీలుండదు, తద్వారా వినియోగదారులు అవగాహన లేకుండా ఏమైనా నిర్ణయం తీసుకునే పరిస్థితి ఏర్పడదు.
3. మెరుగైన భద్రతా చర్యలు
UPI సేవలకు భద్రతను మరింత పెంచేలా PSP యాప్‌లు వినియోగదారుల మొబైల్ నంబర్‌ను ఆటోమేటిక్‌గా (automatically) ధృవీకరించాలి. UPI మ్యాపర్ (mapper) నుండి సమయానికి స్పందన రాకపోతే, PSP యాప్‌లు స్వయంచాలకంగా నంబర్‌ను నిర్ధారించాలి. ఇటువంటి అన్ని గణాంకాలను NPCI కు నెలకు ఒకసారి రిపోర్ట్ చేయాల్సి ఉంటుంది. ఈ చర్యల ద్వారా పాత లేదా ఇతరులకు కేటాయించిన నంబర్ల ద్వారా జరగే మోసాలను అరికట్టవచ్చు.
4. వినియోగదారులకు స్పష్టమైన సమాచార ప్రదానం
NPCI తీసుకొచ్చిన కొత్త మార్గదర్శకాల్లో ముఖ్యమైనది బ్యాంకులు, PSPలు వినియోగదారులకు అందించే సమాచారంలో స్పష్టత ఉండాలి. వినియోగదారులు తమ ఖాతాలకు సంబంధించిన మార్పులను పూర్తిగా అర్థం చేసుకునేలా సందేశాలను రూపొందించాలి.
ఇప్పటికే NPCI వివిధ వర్క్‌షాప్‌లను (workshops) నిర్వహిస్తూ, కొత్త మార్గదర్శకాలను బ్యాంకులు, వినియోగదారులకు వివరించే పనిని ప్రారంభించింది. UPI భద్రతను పెంచే ఈ మార్పులను అర్థం చేసుకోవడానికి వినియోగదారులు ఈ శిక్షణ కార్యక్రమాలను ఉపయోగించుకోవచ్చు.
కొత్త నిబంధనలు వినియోగదారులపై ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయి?
భద్రత పెరుగుతుంది: UPI కు కేవలం ప్రస్తుత చురుకైన మొబైల్ నంబర్లను అనుసంధానించడం ద్వారా అక్రమ లావాదేవీలను (transactions) తగ్గించవచ్చు.
అధిక నియంత్రణ: వినియోగదారులు తమ UPI ఖాతాలకు సంబంధించి మరింత నియంత్రణ పొందగలరు.
స్పష్టమైన సమాచారంతో మెరుగైన అనుభవం: బ్యాంకుల ద్వారా వచ్చే సందేశాలు మరింత క్లియర్‌గా ఉంటాయి.
మోసాల నివారణ: PSP యాప్‌లు స్వయంచాలకంగా నంబర్లను ధృవీకరించడంతో అక్రమంగా యాక్సెస్ చేసే అవకాశాలు తగ్గుతాయి.
బ్యాంకులు, PSPల కోసం అమలు గడువు
NPCI మార్చి 31, 2025 నాటికి కొత్త మార్గదర్శకాలను పూర్తిగా అమలు చేయాలని బ్యాంకులు మరియు PSPలకు గడువు విధించింది. ఏప్రిల్ 1, 2024 నుండి ఈ మార్గదర్శకాలు అమల్లోకి వచ్చినప్పటికీ, బ్యాంకులు కొత్త మార్పులను అమలు చేసేందుకు ఒక సంవత్సరం సమయం ఉంటుంది.
ఈ కాలంలో NPCI అమలు పురోగతిని పర్యవేక్షించనుంది. కొత్త నిబంధనలను పాటించని బ్యాంకులు, PSPలపై NPCI చర్యలు తీసుకునే అవకాశముంది.
వినియోగదారులు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు
- UPI కు అనుసంధానమైన మొబైల్ నంబర్‌ను సరిచూసుకోండి.
- అనుమతి ఇచ్చే ముందు సందేశాలను పూర్తిగా చదవండి.
- బ్యాంకుల ద్వారా వచ్చే UPI సంబంధిత సమాచారం పట్ల అప్రమత్తంగా ఉండండి.
- ఏదైనా అనుమానాస్పద చర్యలు గమనిస్తే వెంటనే బ్యాంకుకు తెలియజేయండి.
- UPI PIN, OTP వంటి సున్నితమైన సమాచారాన్ని ఇతరులతో పంచుకోకండి.
ముగింపు
NPCI ప్రకటించిన ఈ కొత్త మార్గదర్శకాలు UPI లావాదేవీలను మరింత సురక్షితంగా, వినియోగదారులకు అనుకూలంగా మార్చేందుకు తీసుకురాబడ్డాయి. బ్యాంకులు మరియు PSPలు ఈ మార్గదర్శకాలను పాటించడం ద్వారా వినియోగదారులకు మెరుగైన సేవలను అందించగలవు.
ఏప్రిల్ 1, 2024 నుండి ఈ నిబంధనలు అమల్లోకి రానున్న నేపథ్యంలో, UPI వినియోగదారులు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకుని, తమ లావాదేవీలను (transactions) భద్రంగా కొనసాగించాలి. మార్చి 31, 2025 నాటికి బ్యాంకులు, PSPలు పూర్తిగా ఈ మార్పులకు అనుగుణంగా మారాలి.
UPI సేవలను క్రమం తప్పకుండా వినియోగించేవారు ఈ మార్పులను తెలుసుకొని, తమ భద్రతకు తగిన చర్యలు తీసుకోవడం మంచిది. జాగ్రత్తగా ఉండండి, సురక్షితంగా లావాదేవీలు (transactions) చేయండి!